Ai đã giết Chúa Giêsu?

Từ Phúc âm đến Nostra Aetate, người Do Thái bị buộc tội giết người như thế nào.
OGXT sưu tầm và phỏng dịch từ trang My Jewish Learning
Năm 1965, với tư cách là thành viên của Công đồng Vatican II, Giáo hội Công giáo đã công bố một tuyên bố được mong đợi từ lâu mang tên Nostra Aetate, đưa ra một cách tiếp cận mới đối với câu hỏi về trách nhiệm của người Do Thái đối với việc đóng đinh Chúa Giêsu. Tài liệu lập luận rằng người Do Thái thời hiện đại không thể chịu trách nhiệm về việc đóng đinh Chúa Giêsu và không phải tất cả người Do Thái còn sống vào thời điểm bị đóng đinh đều phạm tội. Đây là một bước tiến đáng chú ý trong lịch sử thái độ của Cơ đốc giáo đối với người Do Thái, vì sự đổ lỗi của người Do Thái về cái chết của Chúa Giê-su từ lâu đã trở thành điểm mấu chốt của chủ nghĩa bài Do Thái của Cơ đốc giáo.

Tuy nhiên, nhiều người Do Thái đã thất vọng. Họ đã hy vọng rằng Giáo hội có thể nói rằng người Do Thái trên thực tế không đóng vai trò gì trong cái chết của Chúa Giêsu.

Người Do Thái không có động cơ để giết Chúa Giêsu

Thật vậy, theo hầu hết các nhà sử học, sẽ hợp lý hơn nếu đổ lỗi cho người La Mã về cái chết của Chúa Giê-su. Đóng đinh là một hình phạt thông thường của người La Mã, không phải người Do Thái. Vào thời điểm Chúa Giêsu chết, người La Mã đang áp đặt sự chiếm đóng khắc nghiệt và tàn bạo trên Đất Israel, và người Do Thái đôi khi ngang ngược. Người La Mã có lý do để muốn bịt miệng Chúa Giêsu, người được một số môn đồ gọi là “Vua dân Do Thái” và được biết đến như một người làm phép lạ mới nổi của người Do Thái.

Mặt khác, người Do Thái thiếu động cơ để giết Chúa Giêsu. Các phe phái khác nhau của cộng đồng Do Thái vào thời điểm đó - người Pha-ri-si, người Sa-đu-sê, người Essenes và những người khác - có nhiều bất đồng với nhau, nhưng điều đó không khiến bất kỳ nhóm nào sắp xếp việc xử tử các thủ lĩnh của các nhóm được cho là dị giáo khác. Do đó, khó có khả năng họ nhắm vào Chúa Giêsu.

Nhưng niềm tin rằng người Do Thái đã giết Chúa Giêsu đã được tìm thấy trong văn học nền tảng Kitô giáo từ những ngày đầu tiên của phong trào Chúa Giêsu, và sẽ không dễ dàng bị bỏ rơi chỉ vì những lập luận của các nhà sử học.

Trong các lá thư của Phao-lô, được các sử gia coi là tác phẩm cổ nhất của Tân Ước (được viết từ 10 đến 20 năm sau cái chết của Chúa Giê-su), Phao-lô gần như đã đề cập đến “những người Do Thái đã giết Chúa Giê-su” ( I Tê-sa-lô-ni-ca 2:14-15). Mặc dù có lẽ không phải là trọng tâm trong sự hiểu biết của Phao-lô về cuộc đời và cái chết của Chúa Giê-su, nhưng ý tưởng cho rằng người Do Thái chịu trách nhiệm chính về cái chết của Chúa Giê-su được thể hiện nổi bật hơn trong bốn sách phúc âm, Ma-thi-ơ, Mác, Lu-ca và Giăng, vốn có những câu chuyện hơi khác nhau về cuộc đời của Chúa Giêsu.

Ma-thi-ơ, cuốn phúc âm nổi tiếng nhất, mô tả cuộc xét xử bất công đối với Chúa Giê-su do thầy tế lễ thượng phẩm người Do Thái sắp xếp và chủ trì, ông lùng sục khắp vùng để tìm bất kỳ ai làm chứng chống lại Chúa Giê-su. Cuối cùng, thầy tế lễ thượng phẩm kết luận rằng Chúa Giê-su phạm tội báng bổ và hỏi hội đồng Do Thái nên hình phạt như thế nào. “Họ đáp: ‘Nó đáng chết.’ Rồi họ nhổ vào mặt Ngài và đánh Ngài” (Ma-thi-ơ 26:57-68). Mô tả của Mátthêu về sự đau khổ và cái chết của Chúa Giêsu trên thập giá (được các Kitô hữu gọi là “cuộc khổ nạn” của Chúa Giêsu) đã trở thành nền tảng cho nhiều cuốn sách, vở kịch và sáng tác âm nhạc trong nhiều năm, và nổi bật trong phụng vụ Kitô giáo, đặc biệt là Lễ Phục sinh. .

Cả bốn sách phúc âm đều gợi ý một cách ngầm hoặc rõ ràng rằng vì người Do Thái không được phép trừng phạt những người Do Thái khác phạm tội báng bổ, nên họ phải thuyết phục những người La Mã miễn cưỡng giết Chúa Giê-su. Pontius Pilate, thống đốc La Mã của Judea, được mô tả là về cơ bản có thiện cảm với Chúa Giêsu nhưng không thể chịu được áp lực từ những người Do Thái yêu cầu xử tử Chúa Giêsu. Ý tưởng này được thể hiện rõ ràng nhất trong Phúc Âm Thánh Gioan: “Phi-lát truyền: ‘Hãy bắt lấy và xét xử theo luật riêng của các ông.’ Người Do Thái đáp: ‘Chúng tôi không được phép xử tử ai’” (18:31) ).

Trong câu gây tranh cãi nhất trong tất cả các trình thuật về cuộc khổ nạn, các thành viên tập hợp của cộng đồng Do Thái nói với Philatô: “Máu của hắn đổ trên chúng tôi và con cháu chúng tôi” (Ma-thi-ơ 27:25). Đây chính là nguồn gốc khiến người Cơ đốc giáo tin rằng các thế hệ người Do Thái sau này cũng phạm tội sát nhân, tội giết Chúa.

Trong các tác phẩm của các Giáo phụ, những nhà thần học Kitô giáo có uy tín sau thời Tân Ước, lời buộc tội này còn xuất hiện một cách rõ ràng và mạnh mẽ hơn. Một trong những Giáo phụ, Justin Martyr (giữa thế kỷ thứ hai), giải thích với người đối thoại Do Thái của ông tại sao người Do Thái phải chịu cảnh lưu đày và Đền thờ của họ bị phá hủy: “những hoạn nạn này đã được áp đặt một cách chính đáng lên bạn vì bạn đã sát hại Đấng Công chính” (Đối thoại với Trypho, chương 16).

Trong suốt thời kỳ cổ điển và trung cổ, chủ đề này được tìm thấy trong văn học và kịch nghệ Cơ đốc giáo. Ví dụ, trong một vở kịch tôn giáo thế kỷ 12 có tựa đề “Bí ẩn của Adam”, Vua Solomon trong Kinh thánh nói với người Do Thái, tiên tri rằng cuối cùng họ sẽ giết con trai của Chúa. Đây là bản dịch tiếng Anh có vần điệu từ nguyên bản tiếng Pháp và tiếng Latin của người Norman:

Câu nói này sẽ được kiểm chứng Khi Con Thiên Chúa vì chúng ta đã chết Các bậc thầy về luật [tức là. người Pha-ri-si hoặc giáo sĩ] sẽ Điều đó giết anh ta một cách bất hợp pháp nhất; Chống lại mọi công lý, mọi niềm tin, Họ sẽ đóng đinh Ngài như kẻ trộm. Nhưng họ sẽ mất đi chiếc ghế lãnh chúa của mình, Ai ghen tị với anh ta, và tất cả cầu xin. Ở thấp hơn họ sẽ đến từ một độ cao lớn, Cầu mong họ thương tiếc cho hoàn cảnh bi thảm của mình. (Bản dịch từ Tranh luận và Đối thoại của Frank Talmage)

Ngay cả trong thời hiện đại, những vở kịch đam mê - những tác phẩm sân khấu lớn ngoài trời miêu tả sự kết thúc cuộc đời của Chúa Giêsu, thường có hàng trăm diễn viên - vẫn tiếp tục duy trì ý tưởng này.

Trong Talmud (Pháp Điển của người Do Thái

Điều thú vị là ý tưởng cho rằng người Do Thái đã giết Chúa Giêsu cũng được tìm thấy trong văn học tôn giáo Do Thái. Trong luận văn Tòa Công luận của Talmud của người Babylon, ở trang 43a, một beraita (một lời dạy từ trước năm 200 CN) khẳng định rằng Chúa Giê-su đã bị tòa án Do Thái xử tử vì tội phù thủy và xúi giục nổi loạn. (Trong các văn bản tiêu chuẩn của Talmud từ Đông Âu - hoặc trong các văn bản của Mỹ chỉ đơn giản là sao chép từ chúng - có một khoảng trống ở cuối trang đó, vì văn bản có khả năng gây khó chịu đã bị xóa. Việc kiểm duyệt có thể là nội bộ - đối với bản thân họ -bảo vệ - hoặc nó có thể đã được chính quyền Cơ đốc giáo áp đặt đối với người Do Thái. Trong nhiều ấn bản mới của Talmud, đoạn này đã được khôi phục.) Tuyên bố của Talmud ở đó rằng sự kiện diễn ra vào đêm trước Lễ Vượt Qua là nhất quán với niên đại trong Tin Mừng Gioan. Trong tài liệu Talmudic, người La Mã không đóng vai trò gì trong cái chết của ông.

Trong văn học dân gian Do Thái, chẳng hạn như cuốn tiểu sử Do Thái thô tục phổ biến về Chúa Giêsu, Toledot Yeshu (có thể đã có từ thế kỷ thứ tư), trách nhiệm về cái chết của Chúa Giêsu cũng được giao cho người Do Thái. Có khả năng là ít nhất cho đến thế kỷ 19, người Do Thái ở châu Âu theo đạo Cơ đốc vẫn tin rằng tổ tiên của họ đã giết Chúa Giê-su.

Từ thế kỷ thứ nhất đến thế kỷ 19, mức độ căng thẳng giữa người Do Thái và Cơ đốc giáo đến mức cả hai nhóm đều thấy tuyên bố rằng người Do Thái đã giết Chúa Giê-su là có thể tin được. Rất may, trong thế giới của chúng ta, nó ít được nghe thấy hơn. Nhưng chúng ta không nên ngạc nhiên nếu nó vẫn tồn tại ở những người coi những câu chuyện trong Tân Ước (hoặc Talmud) như những nguồn lịch sử đáng tin cậy.